Özefageal Varis Kanamaları Hakkında

Özefageal varisler, özefagusun iç yüzeyinden dışarı çıkarlar ve genellikle kronik karaciğer hastalığının sonucunda oluşurlar. Özefagusun alt uç kısımda bulunan yüzeydeki veya mide ile birleştiği kısımdaki pozisyonu, diğer dokular tarafından desteklenmedikeri ve varislerdeki kan basıncının belli bir miktar artması durumunda, yırtılma riski taşıdıkları anlamına gelir.

Varisler endoskopi ile tespit edilebilirler ancak sıklıkla sadece kanamaya başladıklarında teşhis edilirler. Kanama miktarı, küçük bir sızıntıdan, kontrol etmesi zor ve hayati risk taşıyan yoğun kanamalara kadar çeşitlenebilir.

Özefageal varislerin nedenleri
Özefageal varisler genellikle kalbe geri dönüşte barsak ve dalaktan karaciğere temel kan akışını sağlayan "portal damarda" kan basıncı artışına yol açan karaciğer hastalıkları sonucu oluşur.

Portal damardaki kan basıncı artışı genellikle, siroz sebebiyle karaciğer dokularının sertleşmesi ya da hasar görmesine bağlıdır ve bu da kan akışını zorlaştırır. Artan direnç, kanın kalbe ulaşması için alternatif yollar aramasına sebep olur ve tıkanıklığı aşmak için yeni kan damarları gelişir.

Bu yeni yollar, bu miktarda kanın taşınmasına uygun olmayan damarları içerir. Yeterince dayanıklı ve elastik olmayan bu damarlar, fazla kan ile başa çıkabilmek için genişledikçe ve duvarları inceldikçe daha kolay yırtılabilir hale gelirler.

Sınırlı kan akışının esas sebebi her zaman bu kadar açık olmayabilir. Karaciğer hasarı, kronik alkol kullanımı, enfeksiyonlar, toksinler, konjestif kalp yetmezliği ve otoimmun hastalıklar gibi birçok faktörün sonucu olabilir.

Alkol, Batı'da, karaciğer hasarının en yaygın sebebi olsa da, dünya çapında viral hepatit ve özellikle Ortadoğu ve Güney Amerika'da yaygın olan parazitik şistozom kurtlarının larva formları 200 milyon vakadan sorumludur.

Özefageal varis kanamalarının acil tedavi ihtiyacı
Özefageal varis kanamaları (ÖVK), aşırı kan kaybını ve komplikasyonları engellemek amacıyla acil tıbbi müdahele gerektirir. Karaciğer hasarı bulunan herkeste varis gelişmez ve varisi olan herkes kanama geçirmez. Genel olarak, küçük varisler nadiren kanama yapar, büyük varisler kanama yapabilir ama zamanla küçük varisler genellikle büyük varise dönüşür.

Sirozu olan hastaların yaklaşık %90'ında, 10 yıllık bir zaman içinde gastroözefageal varisler gelişir. Batı'da gastrointestinal kanamalı hastane başvurularının %5-10'unu özefageal varisler oluşturur.

Özefageal varis kanamalarında ölüm riski
Önceleri varisleri ilk kez kanayanların ölüm riski %30-50 olarak düşünülmekteydi. Yeni tedaviler ile bu risk %20'lere kadar düştü. Bazı bölgelerde, kanamadan sonra bir yıl yaşayan hastaların sayısı %30-35 kadar düşük de olsa, bu, diğer komplike hastalıklar gibi herhangi bir karaciğer hasarına bağlı olabilir.

İlk kanamadan sonra, takibi iki yıllık süre içinde tekrar kanama olması ihtimali %60-80 ve her kanama döneminde ölüm riski yaklaşık %20 kadardır.